Jongeren & cultuur

Jongeren willen erbij horen!

Bron: Buitenband Stichting NOB december 2008

Kennis van de Nederlandse cultuur
Om een band met Nederland te houden en Nederlanders te kunnen begrijpen, is de beheersing van de taal alleen niet genoeg. Ook kennis van de Nederlandse cultuur speelt een grote rol. Bovendien zijn taal en cultuur sterk met elkaar verbonden.
Kennis van de eigen cultuur zorgt onder meer voor een betere beheersing van de taal. Samen met de NTC-school kunt u ervoor zorgen dat uw kinderen bij terugkeer naar Nederland niet voor verrassingen komen te staan.

Goede kennis van de Nederlandse cultuur is geen garantie, maar maakt een terugkeer wel makkelijker. In 2007 voerde de Stichting NOB een onderzoek uit onder jongeren die recent naar Nederland waren teruggekeerd. Daaruit bleek dat er nogal wat zaken zijn waar ze graag meer over hadden willen weten.
Voorbeelden daarvan zijn:
-woorden (65%),
-straattaal (63%),
-uitdrukkingen en gezegden (61%),
-spelling en grammatica (61%),
-sporten (54%),
-schoolsysteem (53%),
-muziek (53%),
-humor en grappen (53%) en
-kleding (51%).

Goed informeren
De scholen hebben een belangrijke taak bij het cultuuronderwijs in het buitenland. Zij zullen zich vooral richten op de kennisgerichte onderdelen zoals Nederlandkunde en het cultureel erfgoed. Zo leren kinderen bijvoorbeeld dat Flevoland de twaalfde provincie is, dat Nederland vier seizoenen kent en dat Rembrandt van Rijn een belangrijke Nederlandse kunstschilder was in de 17de eeuw.
Ook ouders kunnen stimuleren dat hun kinderen de Nederlandse cultuur bijhouden. Dit begint al met het besef dat Nederland weliswaar vertrouwd klinkt, maar dat het door de jaren heen toch veranderd is. Vrijwel niemand draagt hier bijvoorbeeld nog klompen en aardappels met groente en vlees maken steeds meer plaats voor de wereldkeuken. Door kinderen goed te informeren en op allerlei manieren in contactte brengen met de Nederlandse cultuur, kunt u hen zo goed mogelijk voorbereiden.

De link tussen school en thuis

Tips voor ouders om de Nederlandse cultuur levend te houden
• Vertel verhalen over hoe het in Nederland is, bijvoorbeeld over feestdagen, het openbaar vervoer en omgangsvormen. Maak daar ervaringsmomenten van.
• Stimuleer kinderen om Nederlandse media te gebruiken.
Laat oudere kinderen naar Nederlandse soaps kijken; het taalgebruik en de kleding geven de Nederlandse cultuur van dit moment weer.
• Breng kinderen in contact met familie in Nederland.
• Ga op vakantie naar Nederland en bezoek culturele activiteiten.
Laat uw kind een dagje meelopen op school.
• Laat kinderen in Nederland deelnemen aan een zeilkamp of het zomerkamp van de Stichting NOB.

Wat doen we op school met de Nederlandse cultuur?
Voor scholen blijkt het vaak lastig te zijn om invulling te geven aan de ‘C’ van NTC-onderwijs. Wat is het belang ervan voor kinderen die terugkeren naar Nederland?
En hoe kan cultuur ingepland worden in de toch al beperkte onderwijstijd?
Als antwoord op deze vragen ontwikkelde de Stichting NOB de lessenserie NederLAND IN ZICHT. Deze lessenserie is heel praktisch opgezet omdat cultuuronderwijs in combinatie met woordenschatonderwijs kan worden gegeven. Leerkrachten kunnen er zo mee aan de slag.
NederLAND IN ZICHT is beschikbaar voor onder-, midden- en bovenbouw van het primair onderwijs, en kan ook gebruikt worden voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

'Tien jaar buitenland hebben mij gevormd'
Tien jaar lang woonde Tamar Bol (18) in Indonesië.

Ze verliet Nederland toen ze een jaar oud was en groeide tot haar elfde jaar op in een internationale omgeving. Tot en met groep 7 van het primair onderwijs zat ze op een Nederlandse dagschool waar alle aandacht was voor de Nederlandse cultuur.
“Ieder jaar was er een Holland-week”, vertelt Tamar. “Dan waren er allerlei activiteiten en speciale projecten gericht op de Nederlandse cultuur. Ik herinner mij dat we een Elfstedentocht hielden waarbij we op onze skeelers rond de school reden. Aan het eind van zo’n week stonden er dan kraampjes met allemaal typisch Nederlandse hapjes en oud-Hollandse spelletjes. Omdat we zover van Nederland zaten, werd juist de traditionele cultuur benadrukt. We overdreven een beetje om bij te blijven.”

Nieuwste rages
Ook gedurende het schooljaar was er bij Tamar op school regelmatig aandacht voor de Nederlandse cultuur. “Ieder jaar kwam Sinterklaas, met Pasen zochten we eieren en op Koninginnedag hingen er vlaggen, lieten we ballonnen op en was er een playbackshow.” Als het schooljaar erop zat, hield Tamar zes weken lang vakantie in Nederland waar ze zich echt in de Nederlandse jongerencultuur kon mengen. Ze pikte dan de nieuwste rages op die ze importeerde naar Indonesië.

Andere culturen
In 2001 kwam Tamar terug naar Nederland waar ze naar groep 8 van een gewone Nederlandse basisschool ging. De taal was geen enkel probleem omdat ze Nederlandstalig was opgevoed en op een Nederlandse dagschool had gezeten.
Integreren in de Nederlandse jongerencultuur bleek een stuk lastiger. “Kinderen in Nederland zijn minder respectvol naar elkaar, ouderen en mensen van andere culturen. Dat laatste vond ik heel moeilijk omdat ik in het buitenland opgegroeid was met andere culturen om mij heen. Zo hadden we een Indonesische kokkin in huis. Iets wat voor mij normaal was, maar wat de kinderen in Nederland niet begrepen.”

Anders
Op de internationale middelbare school voelde ze zich beter op haar plaats. Hoewel ze zich echt Hollands voelt, hebben de tien jaar buitenland, nog steeds hun invloed op hoe ze nu leeft. Ze bevindt zich graag onder jongeren van verschillende nationaliteiten en heeft plannen om na haar studie een jaar door Australië te reizen.