Tips voor een meertalige opvoeding

Maak het leuk!

Bron: Buitenband Stichting NOB december 2008

Als u met uw kinderen in het buitenland woont, is de kans groot dat zij opgroeien in een meertalige omgeving. Uw kinderen vinden eerder aansluiting als ze de taal van het land goed beheersen. Daarnaast is het voor een meertalige opvoeding belangrijk het Nederlands goed bij te houden. Dit versterkt, naast de taalontwikkeling in het algemeen, de ontwikkeling van de eigen identiteit van uw kind. Jonge kinderen kunnen nog niet het onderscheid maken tussen de verschillende talen. Daarom doen ouders er volgens de Stichting NOB goed aan om een duidelijke strategie te kiezen voor het omgaan met meertaligheid. Als beide ouders Nederlands zijn en het kind op een lokale of internationale school zit, dan wordt meestal de moedertaal thuis gesproken. Dit is dus niet de taal die het kind op school hoort. Hebben de ouders een verschillende moedertaal, dan is de éénpersoon- één-taal-strategie het beste. Elke ouder spreekt de eigen taal met de kinderen. Onderling spreken de ouders een van beide talen. Een andere mogelijkheid is de één-situatie-één-taalstrategie. Daarbij wordt in een bepaalde situatie (bijvoorbeeld tijdens het eten of in de auto)alleen de afgesproken taal gesproken.

Moedertaal bijhouden

Het is in ieder geval van belang om zoveel mogelijk, liefst iedere dag, Nederlands met de kinderen te spreken om te zorgen dat zij hun moedertaal bijhouden. Drie uur NTC-onderwijs is voor het bijhouden van de taal onvoldoende. Lees bijvoorbeeld elke dag samen met uw kind een Nederlands boek. Spreek daarnaast af dat er een specifieke periode Nederlands wordt gesproken, bijvoorbeeld na schooltijd, voordat uw kind naar bed gaat, of tijdens het eten. Het bijhouden van de Nederlandse taal is niet alleen belangrijk om later succesvol in te kunnen stromen in het Nederlands onderwijs of de Nederlandse arbeidsmarkt, maar ook omdat de eigen taal en cultuur nauw verbonden zijn met de identiteit en eigenheid van een persoon.”

Gunstig of ongunstig?

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft meertaligheid geen negatieve gevolgen voor de taalontwikkeling van een kind. Uit onderzoek blijkt dat onder gunstige omstandigheden het denkvermogen van het kind zich er juist beter door ontwikkelt. Meertalige kinderen kunnen de verschillende talen meestal goed uit elkaar houden. En een goede kennis van de ene taal maakt het aanleren van een andere taal makkelijker.
Meertaligen leren gemiddeld ook sneller lezen en hebben een rijker taalgebruik. Uit onderzoek blijkt bovendien dat ze gemiddeld later tekenen van dementie vertonen dan eentaligen. ”

Tips om het Nederlands bij te houden
De belangrijkste tip naast het volgen van Nederlands onderwijs is wel:
maak er een gewoonte van en zorg dat het leuk blijft!
Een aantal tips om het Nederlands op een leuke manier bij te houden:
• Probeer te regelen dat de kinderen ieder jaar een paar weken in Nederland kunnen logeren en laat ze daar boeken uitzoeken in een kinderboekenwinkel.
• Moedig tussentijds e-mail of telefonisch contact met bekenden uit Nederland aan.
• Laat kinderen populaire Nederlandse websites bezoeken.
• Lees - ook oudere kinderen - regelmatig voor uit Nederlandse boeken en zorg ervoor dat de boeken aansluiten bij hun belevingswereld.
Veel populaire Nederlandse boeken zijn ook verkrijgbaar als luisterboek.
• Zing regelmatig Nederlandstalige liedjes en luister naar Nederlandse cd’s.
• Speel samen Nederlandse spelletjes waarin taal een belangrijke rol speelt zoals Triviant,Scrabble of Pim-Pam-Pet.
• Bekijk eens films en televisieprogramma’s in het Nederlands. Bijvoorbeeld via Nederlandse dvd’s of via www.uitzendinggemist.nl.
• Neem (samen met andere ouders) een abonnement op een Nederlands tijdschrift.

Meer informatie?
Voor meer informatie over meertaligheid kunt u een kijkje nemen op het speciale oudergedeelte op www.stichtingnob.nl. Voor specifieke vragen over uw situatie kunt u mailen met info@stichtingnob.nl.

‘De kinderen spreken meerdere talen’
De kinderen van Nicolas en Gerda Genty zijn echte wereldburgers.
Met een Franse vader en een Nederlandse moeder kregen ze al vroeg met meerdere talen te maken. Daarbij verhuisden ze ook nog om de paar jaar. Na Duitsland volgden Nederland, Houston en Ottawa.
“Een meertalige opvoeding”, vertelt Gerda, “was voor ons zo logisch dat we er niet eens over nadachten. “We vinden het heel belangrijk hen de Franse en de Nederlandse taal mee te geven, omdat daar hun wortels liggen. Mijn man spreekt Frans tegen de kinderen, ik Nederlands.”

Zelf kiezen
Gerda vindt het belangrijk dat haar kinderen met hun familieleden in Nederland kunnen communiceren. Thuis Nederlands spreken zou dan voldoende kunnen zijn. Toch liet ze hen in het buitenland ook Nederlands onderwijs volgen. “Als we worden overgeplaatst naar Nederland moeten de kinderen probleemloos in het Nederlandse onderwijs kunnen instromen. Ik vind het ook belangrijk dat ze kunnen kiezen waar ze willen studeren of werken.”

Leuke voordelen
Op de vraag of het verwarrend is om thuis verschillende talen te spreken, roepen Etienne (13), zijn zus Emma (11 jaar) en broertje Victor (9 jaar) volmondig ‘nee’. Sterker nog, het levert hen leuke voordelen op. Zo hebben ze een goed taalgevoel, waardoor ze nieuwe talen gemakkelijker oppakken. Er is geen angst om iets verkeerd te zeggen en alle drie maken ze gemakkelijk contact. Ze schakelen moeiteloos over van de ene op de andere taal.

Aanmoedigen
Gerda stimuleert de kinderen om Nederlandse boeken te lezen en te kijken naar uitzendingen van het Jeugdjournaal en Klokhuis. “Ook internet is een goede uitkomst. We halen er veel educatieve informatie vanaf, bijvoorbeeld via www.ontdeknederland.org. Ik breng het Nederlands op een leuke manier onder de aandacht, want ik wil ze zeker niet pushen. Zo bied ik ze Nederlandse films aan en luisteren we onderweg naar school naar Nederlandse luisterboeken. Daarnaast gaan we ieder jaar een paar weken naar Nederland en komen er af en toe Nederlandse familieleden over.”

Spreek iedere dag Nederlands!